KEDİLERDE İSHAL

Küçük hayvanlarda oldukça sık rastlanan, mide barsak sisteminin hareket yeteneğindeki bozukluklar sonucu, dışkı miktarının, dışkıdaki su oranının ve dışkılama sayısının artmasıyla karakterize bir semptomdur. Akut ve kronik seyir gösteren bir olgudur. Bu yazımızda akut seyreden ishallerden bahsedeceğiz.
İshaller çeşitli nedenlere ilgili olarak gelişse de başlıcaları;
Bakteriyel nedenler: Mide barsaktaki mikroorganizmaların (E.coli, salmonella, yersinia…) ishale nasıl neden oldukları tam olarak açıklanamamıştır. Ancak dışkı ve ağız yoluyla bulaşmaları ve gıdaları kontamine etmeleri söz konusudur. Özellikle çiğ etlerle beslenen hayvanlarda bu risk artmaktadır (Özelikle salmonella spp). *
Viral nedenler: Kedi ve köpeklerde görülen gençlik hastalığı etkeni olan viruslar, kanlı ishal etkeni olan viruslar gibi birçok viral etkenler ishalin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Düzenli koruyucu aşılamanın önemi burada bir kez daha karşımıza çıkmaktadır. *
Paraziter nedenler: Hemen her yaştaki hayvanlarda görülürse de gençler daha duyarlıdırlar. En şiddetli belirtilere kancalı kurt olarak adlandırılan parazit neden olur. Diğer mide barsak parazitlerini(ascaridler,coccidiozlar,giardia…) de göz ardı etmemekte fayda vardır.
Toksik nedenler: Yangı giderici ilaçlar, antibiyotiker, kemoterapötikler, antelmentikler, ağır metaller ve insektisitler de ishale neden olabilmektedir.
Beslenme hataları: Aşırı beslenme, karbonhidratça zengin gıdaların verilmesi, ani mama değişiklikleri, yüksek oranda süt ve sütlü gıdalar, yağlı, bozuk ve soğuk gıdaların verilmesi de bir başka grup ishal nedenleridir.
Ekstra diğer nedenler: Candida gibi bazı mikotik etkenler, yabancı cisimler, tıkanmalar, böbrek yetmezliği, pankreas bozuklukları ve başlı başına ishalle seyreden hastalıkları saymak mümkündür.
Klinik Bulgular:
Hayvan depresif bir haldedir. Yukarıda belirttiğimiz nedene göre; sulu yoğurt kıvamında, kanlı ya da mukuslu dışkı görülür. Karın bölgesinde hassasiyet vardır. Su kaybından dolayı deri elastikiyetinde bozulma, kusma, iştahsızlık, solgunluk ve ateş görülebilir. Dışkı içeriğine bağlı olarak rengi ve kokusu farklılık gösterebilir.
Tanı:
Tanıda anemnez, klinik bulgular, laboratuar bulguları ya da spesifik testlerle etken belirlenir.
Tedavi:
Öncelikle veteriner hekime mutlaka başvurulmalıdır. 24-48 saat gıda verilmemesi, hayvanın sakin bir ortama alınması, pirinç lapası ve patates verilmesi gibi gıdai tedbirler alınmalıdır. Gıdalar küçük porsiyonlar halinde ve sık verilmelidir. Kaybedilen elektrolit dengesini yerine getirmek için elektrolit tedavisi mutlaka yapılmalıdır. Veteriner hekiminizin önereceği semptomatik ve destekleyici tedavi protokulüne mutlaka uyulması gerekmektedir. Etkenin ortadan kalkmasıyla, hastaların çoğunda yıkımlanmanın şiddetli olması durumunda dahi barsak epitelyum katmanının kendisini yenilemesi 3-5 gün gibi kısa bir süre sürmesi sonucu iyileşme hızlı bir şekilde sağlanır. Ancak unutulmamalıdır ki; basit bir ishal gibi düşündüğünüz hastalık petlerimizi kaybetmemize neden olabilmektedir.
Koruma:
Viral nedenli ishal problemlerini yaşamamak için kedinizin aşılarını ihmal etmemeli, gerektiğinde bağışıklık sistemi aktivatörleri kullanılmalıdır. Paraziter uygulamaları aksatılmamalı ve kedinin diyetine dikkat edilmelidir.